«Όταν βρίσκομαι σε περίοδο συγγραφής καινούριου βιβλίου, η κάθε μέρα ξεκινάει για μένα πολύ νωρίς, πριν ξημερώσει καν. Δουλεύω ακατάπαυστα, κλεισμένη στο γραφείο μου, απομονωμένη, χωρίς οποιαδήποτε παρεμβολή, χαμένη στον κόσμο των ηρώων μου και της δικής τους καθημερινότητας...»
Τα βιβλία της είναι ξεχωριστά και έχουν αγαπηθεί πολύ από τον κόσμο. Το μυθιστορηματικό περιεχόμενο πολλές φορές συναντά την πραγματικότητα και νιώθει κανείς να ταυτίζεται με τις ιστορίες των ηρώων. Ξεκινάς να τα διαβάζεις και σε απορροφούν τόσο, που δεν θέλεις να τα αφήσεις. Η πλοκή και η εγρήγορση της δράσης, τα έντονα συναισθήματα που σου προξενεί η αφήγηση καθώς και η αίσθηση πως βρίσκεσαι κι εσύ κάπου μέσα στις ιστορίες –παρακολουθώντας τα κουβάρια της να ξετυλίγονται– είναι μερικά από όσα καθρεφτίζουν τη δυναμική του λόγου και της ψυχής της. Η Λένα Μαντά δεν θέλει ιδιαίτερες συστάσεις. Και το τελευταίο της βιβλίο «Το μωρό της σοφίτας» είναι αυτό που αξίζει να μας συντροφεύσει φέτος στα καλοκαιρινά μας ταξίδια.
Την ευχαριστούμε θερμά για τη συνέντευξη που παραχώρησε στο stentoras.gr
Κυρία Μαντά, θα ήθελα να σας ταξιδέψω κάποια χρόνια πίσω. Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή; Μεγαλώνοντας, το να γίνετε συγγραφέας ήταν αυτό που είχατε ονειρευτεί; Αν δεν κάνω λάθος, ξεκινήσατε με σπουδές νηπιαγωγού.
Με πάτε πολύ πίσω τώρα! Στα χρόνια που μεγάλωσα εγώ, δεν υπήρχε ως επάγγελμα κάτι τέτοιο. Κανένα παιδάκι, όταν το ρωτούσαν τι θα γίνει όταν μεγαλώσει, δεν έλεγε: «Συγγραφέας». Νηπιαγωγός έγινα επειδή το ήθελε η μητέρα μου, επειδή θεωρούσε ότι ήταν το καλύτερο επάγγελμα για μένα. Εγώ, πάλι, απλώς υπάκουσα, γιατί είδα τις σπουδές μου ως μια ευκαιρία να πάρω μια γεύση ελευθερίας. Από την πρώτη μέρα όμως ήξερα ότι δεν θα εξασκούσα ποτέ αυτό το επάγγελμα! Χωρίς να γνωρίζω ή να φαντάζομαι την εξέλιξη, με τη συγγραφή ασχολούμαι από τα παιδικά μου χρόνια. Ήταν ο τρόπος μου να εκφράζομαι.
Έχετε πει πως γράφετε πολλές φορές με την ψυχή. Πώς ήρθε η έμπνευση για το τελευταίο σας δημιούργημα «Το μωρό της σοφίτας»; Τι διαφορετικό έχει να προσφέρει στον αναγνώστη σε σχέση με τα υπόλοιπα βιβλία σας;
Η έμπνευση γεννήθηκε καθώς παρακολουθούσα την εκπομπή «Μηχανή του χρόνου», στην οποία υπήρχε αναφορά στα «μωρά της σοφίτας». Στις δεκαετίες ’50 και ’60, συνέβαιναν πολλά που η κοινωνία τα κάλυπτε. Θύματα μικρές υπηρέτριες που γέννησαν πρόωρα κατόπιν βιασμού που είχαν υποστεί από τους κυρίους του σπιτιού. Τα περισσότερα από αυτά τα μωρά γεννιόνταν πρόωρα και πέθαιναν αμέσως ή γεννιόνταν ήδη νεκρά. Μόνο που το δικό μου «μωρό της σοφίτας« έζησε για να πει την ιστορία του – σύμφωνα με τη φαντασία μου φυσικά. Τέλος, έτσι κι αλλιώς, κάθε βιβλίο δικό μου ή άλλου ομότεχνου, προσφέρει ένα ταξίδι μυαλού και ψυχής, διαφορετικό κάθε φορά.
Πώς είναι η καθημερινότητά σας; Γράφετε απομονωμένη στον χώρο σας; Ή έχετε πάντα μαζί ένα σημειωματάριο για τις σκέψεις σας;
Όταν βρίσκομαι σε περίοδο συγγραφής καινούριου βιβλίου, η κάθε μέρα ξεκινάει για μένα πολύ νωρίς, πριν ξημερώσει καν. Δουλεύω ακατάπαυστα, κλεισμένη στο γραφείο μου, απομονωμένη, χωρίς οποιαδήποτε παρεμβολή, χαμένη στον κόσμο των ηρώων μου και της δικής τους καθημερινότητας. Σημειώσεις δεν κρατάω σχεδόν ποτέ, εκτός αν είναι κάτι που σκέφτηκα και που απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση. Όταν δεν είναι η περίοδος που γράφω, η καθημερινότητά του μου είναι περίπου ίδια με αυτήν κάθε γυναίκας. Φροντίζω το σπίτι μου, κεντάω, βλέπω τηλεόραση, διαβάζω πολύ βιβλία ομότεχνων, κάνω συχνά τραπέζια συγκεντρώνοντας φίλους.
Θα ήθελα να ρωτήσω: Πώς είναι η Λένα Μαντά ως σύζυγος, μαμά και… ως γιαγιά; Παραδοσιακή; Μοντέρνα;
Δεν είναι ξεκάθαρα τα όρια. Περνάω με ευκολία από την παραδοσιακή στη μοντέρνα ανάλογα την περίσταση. Ως μοντέρνα μαμά, προσπαθώ να τιθασεύω την υπερπροστατευτικότητα της παραδοσιακής, αλλά δεν τα καταφέρνω πάντα! Ως γιαγιά, προς το παρόν βγαίνει στην επιφάνεια μόνο η παραδοσιακή, αυτή που τραγουδάει συνεχώς στο εγγόνι της, που τον φωνάζει «πασάκα μου» και που δεν χορταίνει αγκαλιές και φιλιά. Ως σύζυγος, εκεί η παραδοσιακή νικάει επίσης κατά κράτος! Είμαι από τις γυναίκες που φροντίζουν τι θα φάει, τι θα πιει, τι θα φορέσει ο άντρας τους, και το τιμόνι του σπιτιού είναι στα χέρια μου. Η μοντέρνα αναδύεται σε ό,τι έχει να κάνει με την καριέρα μου. Συνδυασμός-παράνοια δηλαδή!
Τα τελευταία δύο χρόνια ήρθαν στην επιφάνεια πολλά περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης. Κάποια και από ανθρώπους γνωστούς στον χώρο σας, της τέχνης και του θεάτρου, γεγονότα που ενδεχομένως και να μην περιμέναμε. Ποιες είναι οι δικές σας σκέψεις; Το περιμένατε; Απογοητευτήκατε; Θυμώσατε;
Καλώς ή κακώς, οι άνθρωποι έχουν σταματήσει να με εκπλήσσουν στην ηλικία που βρίσκομαι πια. Όπως έλεγε η γιαγιά μου: «Έχουν δει πολλά τα μάτια μου». Όχι, δεν θύμωσα. Όμως λυπήθηκα βαθιά. Πρωτίστως για τα θύματα της κακοποίησης. Κανένας άνθρωπος δεν αξίζει τέτοια συμπεριφορά. Λυπήθηκα όμως και για τους θύτες. Είναι θλιβερό, άνθρωποι καταξιωμένοι στον χώρο τους, κοσμαγάπητοι, να μην έχουν καταφέρει να τιθασεύσουν το «θηρίο» μέσα τους και να έχουν προκαλέσει τόσο πόνο σε άλλους ανθρώπους, που μέχρι εκείνη τη στιγμή τους θαύμαζαν. Και δυστυχώς, δεν νομίζω ότι οι περιπτώσεις που βγήκαν στο φως ήταν οι μοναδικές ή ότι θα εκλείψει η κακοποίηση. Απλώς θέλω να ελπίζω ότι τα στόματα που άνοιξαν θα περιορίσουν το φαινόμενο ή, αν δεν συμβεί αυτό, η κοινωνία είναι πλέον περισσότερο ώριμη να ακούσει τα θύματα, να τα στηρίξει και να τιμωρήσει τους δράστες.
Ποιο είναι το μότο της Λένας Μαντά; Αισιόδοξο; Συγκρατημένο;
Δεν έχω κάτι συγκεκριμένο. Αυτό που λέω πάντα είναι: «Ψυχή βαθιά, να τους χωράει όλους…». Θεωρώ πως η ζωή είναι πολύ μικρή για να την αναλώνουμε σε μικροκακίες, εμπάθειες και ζήλια.
Πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας με τρία επίθετα;
Πεισματάρα, ανυπόμονη και σίγουρα πολύ, μα πάρα πολύ παρορμητική!
Συνέντευξη-επιμέλεια: Κατερίνα Γκρίτζαλη
Δ/ντρια Σύνταξης stentoras.gr
